نذری از جنس هنر | گزارشی از بیست وسومین سال اجرای نمایش آیینی «خورشید کاروان» در مشهد
بیست وسه دوره از اجرای نمایش آیینی «خورشید کاروان» در مشهد می‌گذرد.
ریحانه موسوی | شهرآرانیوز؛ صدای ناقوس کلیسا به گوش می‌رسد. آوای مناجات حسی ملکوتی و خاص به صحنه بخشیده است. راهب مقابل تندیس ایستاده است و شمع‌ها را روشن می‌کند. گروهی مسیحی در مقابل جایگاه زانو زده اند و پس از ادای احترام خارج می‌شوند. پس از آن پطروس (پسر راهب) با سرعت وارد صحنه می‌شود و گفت وگویی بین این دو درباره رفتن پطروس به کوفه و دیدار با امام حسین (ع) شکل می‌گیرد.
راهب سعی می‌کند او را از رفتن منصرف کند، اما پایداری او برای رفتن باعث می‌شود که راهب رضایت دهد و او را بدرقه کند. پس از رفتن پسر راهب، صحنه تاریک و راهب از صحنه خارج می‌شود، سپس در همان تاریکی صدای حرکت سواره نظام همراه صدای پای اسب‌ها به گوش می‌رسد.
صدا خاموش می‌شود و سه سردار با لباس و هیبت نظامی روی صحنه می‌آیند. یکی از آن‌ها مشعل به دست دارد. آن‌ها تصمیم می‌گیرند با اسیران در همان مکان بمانند. راهب از تاریکی وارد صحنه می‌شود و به آن‌ها سلام می‌کند و اتفاقاتی که در ادامه رخ می‌دهد، باعث گرایش او به دین اسلام می‌شود.
«خورشید کاروان» نمایش تعزیه گونه‌ای است که امسال نیز مانند ۲۲ سال گذشته در اظهار ارادت خالصانه هنرمندان تئاتر مشهد به سیدالشهدا (ع) و یاران باوفایش در سالن اصلی تئاترشهر مشهد روی صحنه رفت. این نمایش به نویسندگی مهدی متوسلی و کارگردانی اصغر لشکری تا ۳۰مرداد ساعت ۱۹:۳۰ در سالن اصلی تئاترشهر مشهد اجرا می‌شود. در نمایش «خورشید کاروان» علیرضا سوزنچی، امیر محاسبتی، پوریا علیدادی، محرم نجف زاده، خسرو توکلی، وحید ممیزی، مریم درویش، الهام لشگری، نسیم خیری و فهیمه تمیزی به ایفای نقش پرداختند.
در ادامه گفت وگوی ما با کارگردان و یکی از بازیگران این نمایش را می‌خوانید.
نمایش آیینی نیازمند حمایت نهاد‌های فرهنگی
کارگردان نمایش «خورشید کاروان» در حاشیه اجرای آن در گفتگو با شهرآرا محوریت این نمایش را داستان ورود کاروان اسرای کربلا به عبادتگاه راهب نصرانی معرفی کرد و افزود: اولین اجرای این نمایش در سال ۱۳۸۰ و کاری مشترک بین من و علی آزادنیا بود و چندین سال آن را روی صحنه بردیم.
اصغر لشکری با بیان اینکه تمرینات این نمایش چهل روز به طول انجامید، بیان کرد: سالن اصلی تئاترشهر از سوی اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی استان برای اجرای این نمایش در اختیار ما قرار گرفت و با شصت نفر از بازیگران و عوامل از ۱۶ مردادماه روی صحنه است.
وی درباره موضوع این نمایش توضیح داد: بعد از اسارت خاندان امام حسین (ع)، همه اسیران را به طرف شام و دربار خلیفه می‌برند. در مسیر، به دلیل اینکه شب هنگام است، کلیسایی را پیدا می‌کنند و به آنجا می‌روند. راهب کلیسا در خواب و رؤیا متوجه می‌شود که با یک انسان بسیار خوب آشنا می‌شود. وقتی سر مبارک امام حسین (ع) را به آنجا می‌آورند و آن را می‌بیند، متوجه می‌شود که او همان کسی است که در خواب دیده است و درنهایت این راهب به اسلام گرایش پیدا می‌کند.
این کارگردان بیان کرد: تبلیغات شهری این نمایش توسط معاونت فرهنگی و هنری شهرداری مشهد با نصب پنجاه بنر در شهر انجام شد که البته قرار بود در ۱۰ شب برگزار شود، اما به درخواست سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تا ۳۰ مردادماه ادامه دارد.
نذر فرهنگی مردم
وی با اشاره به اینکه دلیل فاصله جوانان و نوجوانان با مذهب، نوع تربیت خانواده هاست، گفت: برخی والدین برای فرزندانشان لباس نمایش می‌دوزند، نزد ما می‌آورند و تمایل دارند فرزندشان جزو اسیران داستان نمایش باشد. ما مسلمانیم و به محرم، تاسوعا و عاشورا گرایش داریم. اگر مسؤلان کشور خوراک فرهنگی خوبی به جوانان و نوجوانان بدهند، بدون استثنا به دین جذب خواهند شد.
لشکری مهم‌ترین عامل برای ارائه نمایش را حمایت از آن‌ها دانست و گفت: نمی‌دانم پشتیبانی از نمایش‌های آیینی برعهده اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی است، سازمان تبلیغات اسلامی یا معاونت فرهنگی و هنری شهرداری، اما این نهادها موظف اند برای زنده نگه داشتن نمایش آیینی از آن حمایت کنند. وی با اشاره به رایگان بودن اجرا، در تشریح تأمین هزینه‌های این اثر اضافه کرد: برخی نهادها، مؤسسات و سازمان‌ها حمایت‌های بسیار خوبی از ما کردند که باعث شد اجراهایمان را با موفقیت پیش ببریم.
هر نقشی را نمی‌پذیرم
علیرضا سوزنچی که یکی از نقش‌های اصلی را در این نمایش برعهده داشت، در گفتگو با شهرآرا گفت: من نمایش «خورشید کاروان» را حدود ۲۳ سال پیش در تهران دیدم، سپس نمایشنامه آن را گرفتم و به مشهد آوردم و از علی آزادنیا و اصغر لشکری خواستم کار آن را شروع کنیم. جواد جعفری، مدیرکل اداره فرهنگ وارشاد اسلامی وقت استان، اولین شخصی بود که بانی اجرای این نمایش شد و هزینه‌های آن را برعهده گرفت. امسال بیست وسومین سال اجرای این نمایش است و ما نذر کرده ایم که هر سال برای امام حسین (ع) روضه خوانی کنیم.
وی درباره نقشش توضیح داد: من فرمانده سپاه دشمن هستم؛ نقشی منفی که به عشق امام حسین (ع) با افتخار آن را قبول و بازی می‌کنم. من وصیت کرده ام وقتی از دنیا رفتم، لباس نمایشم را کنارم بگذارند تا در آن دنیا به امام حسین (ع) بگویم من سال‌های سال برای شما عزاداری کرده ام و از ایشان طلب مغفرت و آسایش داشته باشم.
سوزنچی با بیان اینکه من به این گونه نقش‌ها علاقه دارم و در چند نمایش دیگر نیز نقش منفی داشتم، بیان کرد: پس از حضور در سریال «عاشقانه» مردم از من سؤال می‌کنند چرا نقش‌های عاشقانه را ایفا نمی‌کنم. باید بگویم که هر نقشی را نمی‌پذیرم، اما شاید باز هم در آینده این کار را انجام دهم.
وی در پاسخ به اینکه باتوجه به حضور بازیگران از نسل‌های مختلف در این نمایش، تعامل بین نسل جدید و پیشکسوتان چگونه است، گفت: بازیگران اصلی این نمایش پنج نفر هستند؛ سه فرمانده، راهب و پسر راهب. اولین سال شروع این نمایش پوریا علیدادی کودکی خردسال بود که نقش عضوی از خانواده امام حسین (ع) را بازی می‌کرد. اکنون چندین سال گذشته است و او نقش راهب را بر عهده دارد. این اتفاق نتیجه کار خوب کارگردانان است و هدایت کردن شصت بازیگر کار سختی است.
این رسم کهنه نمی‌شود
این بازیگر یادآور شد: مردم ما هر سال در ماه‌های محرم و صفر برای امام حسین (ع) عزاداری می‌کنند و این رسم کهنه نمی‌شود. گروهی از تماشاگران، قصه این نمایش را می‌دانند؛ اما برای برخی که از داستان آن بی اطلاع هستند، جذابیت دارد، زیرا با چشم خودشان می‌بینند که چه ظلم‌هایی به این خانواده شده است. جوانان و نوجوانان نسل جدید تمایلی به تماشای نمایش مذهبی ندارند و از آن استقبال نمی‌کنند، اما زمانی که به هر دلیلی این آثار را تماشا می‌کنند، برایشان جالب است و قدری به آن‌ها جذب می‌شوند.
سوزنچی با اشاره به استمرار این نمایش در سال‌های اخیر بیان کرد: برگزاری نمایش‌های آیینی در مشهد، امسال نسبت به سال‌های گذشته کمی ضعیف بود. سال‌های گذشته در همه سالن‌ها نمایش‌های مذهبی اجرا می‌شد، اما امسال فقط ما درحال فعالیت هستیم. امسال شهرداری قدری از این موضوع فاصله گرفته است. مردم عادی نیز برای تماشای این گونه کار‌ها بلیت تهیه نمی‌کنند و ما آن را رایگان اجرا می‌کنیم. ما باید از لحاظ مالی حمایت شویم تا هزینه دکور، لباس و... پرداخت شود.
وی در پایان مطرح کرد: متأسفانه صدا وسیما برای کار‌های هنری هیچ گونه تبلیغاتی انجام نمی‌دهد، این درحالی است که برای اجرای یک روضه خوانی بار‌ها و بار‌ها تبلیغ می‌کند. با وجود این، ما به انجام کارمان پایبند هستیم و حتی اگر یک تماشاگر در سالن حضور داشته باشد، بازهم نمایش را اجرا خواهیم کرد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
